Wartości odtworzeniowa, rzeczywista, księgowa, a może rynkowa?
W ubezpieczeniach majątkowych najczęściej spotykanymi formułami ubezpieczenia są tak zwane ubezpieczenie według wartości odtworzeniowej oraz ubezpieczenie według wartości rzeczywistej. Trzecią formułą, spotykaną w ubezpieczeniach majątku przedsiębiorstw, jest ubezpieczenie…
Wartości odtworzeniowa, rzeczywista, księgowa, a może rynkowa?
W ubezpieczeniach majątkowych najczęściej spotykanymi formułami ubezpieczenia są tak zwane ubezpieczenie według wartości odtworzeniowej oraz ubezpieczenie według wartości rzeczywistej. Trzecią formułą, spotykaną w ubezpieczeniach majątku przedsiębiorstw, jest ubezpieczenie na tzw. wartość księgową. Formuła spotykaną w przypadku nieruchomości jest ubezpieczenie wg. wartości rynkowej.
Wszystkie te pojęcia odnoszą się do sposobu określenia sumy ubezpieczenia. Przyjęta formuła ubezpieczenia ma poważne konsekwencje w przypadku szkody i wypłaty odszkodowania. W formule ubezpieczenia według wartości odtworzeniowej ubezpieczyciel wypłaci odszkodowanie w wysokości umożliwiającej odtworzenie (ponowny zakup lub odbudowę) utraconego mienia. Np. w przypadku pożaru nieruchomości odszkodowanie pozwoli na odbudowę zniszczonej nieruchomości lub zakup innej nieruchomości o podobnym standardzie. Zaletą tej formuły ubezpieczenia jest praktycznie całkowita eliminacja skutków szkody. Wadą jest to, że ubezpieczyciele często nie wyrażają zgody na ubezpieczenie mienia powyżej określonego w wewnętrznych procedurach wieku.
W formule ubezpieczenia opartej o wartość rzeczywistą, ubezpieczyciel pomniejszy wypłacone odszkodowanie o stopień zużycia utraconego lub uszkodzonego mienia. Stopień zużycia technicznego maszyny zależy od okresu przydatności do użytkowania danego składnika majątku (okresu jego amortyzacji). Przykładowo w przypadku utraty 2-letniej maszyny produkcyjnej, którą można użytkować przez 10 lat, otrzymamy 80% odszkodowania.
W przypadku przyjęcia do ubezpieczenia formuły wartości księgowej górną granicę odszkodowania
(w przypadku szkody całkowitej) określa bieżąca wartość danego przedmiotu w księgach przedsiębiorstwa, czyli wartość nabycia pomniejszona o amortyzację księgową.
W przypadku nieruchomości i niektórych majątku trwałego możemy wybrać także ubezpieczenie według wartości rynkowej. Oznacza to, że za podstawę obliczenia odszkodowania zostanie przyjęta najbardziej prawdopodobna kwota jaką udałoby się właścicielowi uzyskać w przypadku zbycia przedmiotu ubezpieczenia. Wadą tego systemu ubezpieczenia jest znaczące ryzyko niedoubezpieczenia, powstałe ze względu na fluktuację cen rynkowych. Wtedy suma ubezpieczenia nie pokryje poniesionej straty.
Warto dokładnie się zastanowić nad wyborem systemu ubezpieczenia. Najszerszą ochronę daje wprawdzie ubezpieczenie wg. wartości odtworzeniowej, ale także koszt takiego ubezpieczenia jest wyższy. W przypadku dokonania błędnego wyboru, w przypadku wystąpienia szkody, może się okazać że suma ubezpieczenia nie pokryje realnie poniesionych szkód.