Przewóz materiałów niebezpiecznych – czyli towary ADR w ubezpieczeniach
Każdy przewoźnik podczas swojej drogi zawodowej na pewno spotkał się z pojęciem towarów niebezpiecznych. Jeśli sam nie przewozi takich ładunków to niejednokrotnie musiał odnieść się do tego w kwestionariuszach ubezpieczeniowych, na podstawie których wnioskował o polisę odpowiedzialności cywilnej przewoźnika drogowego. Bycie przewoźnikiem opierającym się głównie na przewozach materiałów niebezpiecznych nie ani proste, ani łatwe i przyjemne. Przyjrzyjmy się temu, co na nas czeka jeśli chcielibyśmy zacząć przewozić takie towary?
Czym jest pojęcie ADR oraz jaka jest klasyfikacja materiałów niebezpiecznych?
Ustawowa definicja ADR rozumiana jest jako umowa europejska dotycząca międzynarodowego przewozu drogowego towarów niebezpiecznych (ADR), sporządzona w Genewie dnia 30 września 1957 r. (Dz. U. z 2011 r. poz. 641), wraz ze zmianami obowiązującymi od dnia ich wejścia w życie w stosunku do Rzeczypospolitej Polskiej, ogłoszonymi we właściwy sposób[1];
Sama klasyfikacja materiałów niebezpiecznych zawiera aż 13 pozycji. Są to:
Klasa 1 Materiały i przedmioty wybuchowe.
Klasa 2 Gazy.
Klasa 3 Materiały ciekłe zapalne.
Klasa 4.1 Materiały stałe zapalne, materiały samoreaktywne i materiały wybuchowe stałe odczulone.
Klasa 4.2 Materiały samozapalne.
Klasa 4.3 Materiały wytwarzające w zetknięciu z wodą gazy palne.
Klasa 5.1 Materiały utleniające.
Klasa 5.2 Nadtlenki organiczne.
Klasa 6.1 Materiały trujące.
Klasa 6.2 Materiały zakaźne.
Klasa 7 Materiały promieniotwórcze.
Klasa 8 Materiały żrące.
Klasa 9 Różne materiały i przedmioty.
Oprócz powyższej klasyfikacji możemy także znaleźć podział na „grupy pakowania” mówiące o stopniu stwarzanego przez dany towar zagrożenia. Powyższe grupy pakowania podzielone są na:
I grupę pakowania – materiały stwarzające duże zagrożenie
II grupę pakowania – materiały stwarzające średnie zagrożenie
III grupę pakowania – materiały stwarzające małe zagrożenie
Wymagania wobec przewoźników ADR
Szczegółowe wymagania stawiane wobec przewoźników ADR można także znaleźć w:
- Ustawie Prawo o ruchu drogowym
- umowie ADR część 9 – Wymagania dotyczące konstrukcji i dopuszczenia pojazdów
- Ustawie o przewozie materiałów niebezpiecznych – informacje szczegółowe
Przewoźnik ADR oprócz wymagań dotyczących przystosowania i oznaczenia pojazdów musi także zadbać o wykwalifikowaną kadrę, o którą niestety coraz trudniej. Należy także pamiętać, że w firmie musi być zatrudniony doradca ds. przewozu materiałów niebezpiecznych.
Ubezpieczenie OC przewoźnika
Przejdźmy do kwestii ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej przewoźnika przewożącego towary niebezpieczne. Bardzo ważne jest zgłoszenie tego faktu jeszcze przed zawarciem umowy ubezpieczenia, bo nie każdy zakład ubezpieczeń będzie chciał włączyć ADR do naszego zakresu ubezpieczenia. Towary z grupy I i VII (materiały wybuchowe i materiały promieniotwórcze) najczęściej finalnie są wyłączone z zakresu ubezpieczenia. Składka jaką pobierają ubezpieczyciele za włączenie ADR do zakresu ubezpieczenia jest odpowiednio wyższa, ponieważ zakład ubezpieczeń przyjmuje na siebie większą odpowiedzialność.
Z historii zdarzeń, które miały miejsce przy przewozie materiałów niebezpiecznych możemy spotkać szkody związane np. z niewystarczającym zabezpieczeniem ładunku na pojeździe. Sporą część tych uchybień udaje się wychwycić inspektorom ITD., dzięki czemu udaje się zapobiec dużej ilości zdarzeń z tym związanych. Nadal na naszych drogach możemy także spotkać ciężarówki, których stan techniczny pozostawia sporo do życzenia, a mimo to przewożą towary niebezpieczne, często zagrażające naszemu środowisku jak np. środki do dezynfekcji, płyny do mechanicznego mycia i konserwacji posadzek.
Przewoźnik ADR nie ma łatwo
Podsumowując powyższe można stwierdzić, że teza postawiona na początku jest prawdziwa – przewoźnik ADR nie ma łatwo – oprócz szeregu wymagań, które musi spełnić firma, dostosowania pojazdów oraz ich oznaczeń, zdobycia specjalnych uprawnień przez kierowców musi także zadbać o dobre ubezpieczenie – głównie w zakresie odpowiedzialności cywilnej przewoźnika drogowego. Na szczęście oprócz wiedzy posiadanej przez przewoźnika instytucje takie jak ITD (Inspekcja Transportu Drogowego) pilnują przestrzegania przepisów i być może dzięki temu unikamy wielu niepotrzebnych szkód związanych z wydostaniem się substancji niebezpiecznych do środowiska – o tym także warto pomyśleć przy rozszerzaniu ubezpieczenia – ale to już temat na następny artykuł.
[1] Dz. U. 2011 Nr 227 poz. 1367 Ustawa z dnia 19 sierpnia 2011 r. o przewozie towarów niebezpiecznych, art. 2, pkt 1.