Wpływ inflacji na istotne elementy w ubezpieczeniach
„Inflacja” to słowo, które w ostatnim czasie pojawia się w mediach, życiu publicznym, czy w codziennych rozmowach prywatnych częściej niż jakiekolwiek inne. A mimo to, „inflacja” jako zjawisko finansowe w branży ubezpieczeniowej już od blisko dwóch lat powinno mieć, a nie ma realnego wpływu na kształtowanie poziomu składek za polisy oraz sum ubezpieczenia.
Pułapka przedłużanych automatycznie polis ubezpieczeniowych
Analizy ErgoHESTIA w zakresie makroekonomicznych, wskazują na wzrost w badanym okresie pomiędzy IIQ2020, a IIQ2022 wskaźników cen produkcji sprzedanej PPI i inflacji konsumenckiej CPI odpowiednio o 35% i 12%. W ślad za wzrostem cen towarów, w tym materiałów budowlanych, zwiększa się wartość odtworzenia majątku, ponieważ rosną ceny kosztów budowy w każdym rodzaju budownictwa: wielorodzinnym, produkcyjnym, usługowym oraz magazynowym.
Jednocześnie przedsiębiorcy, wznawiając polisy na kolejne okresy ubezpieczenia z reguły powielają sumy ubezpieczenia z kończących się polis. Taki stan rzeczy doprowadza do sytuacji niedoubezpieczenia składników majątku firmowego i wobec zasady proporcji, może się wiązać z zaniżaniem wypłat odszkodowań, które w efekcie nie pozwala na restytucję naturalną majątku.
Aby temu zapobiec, warto skorzystać z profesjonalnej pomocy brokerów, którzy posiadając wiedzę i doświadczenie, zadbają wraz z Klientem o odpowiednie, adekwatne do poziomu „inflacji szkodowej”, zwiększenie sumy, aby wyeliminować ryzyko niedoszacowania sumy ubezpieczenia majątku. Obecnie stosowane narzędzia, służące do poprawnej aktualizacji sumy ubezpieczenia majątku, to kalkulator wartości odtworzeniowej oraz metoda wskaźnikowa.
Klauzula inflacyjna zabezpieczy wartość ubezpieczanego majątku
Przy wznawianiu polisy warto upomnieć się o zastosowanie klauzuli inflacyjnej, która uchroni nas przed negatywnymi skutkami niedoubezpieczenia, poprzez zastosowanie „wskaźnika wzrostu”, o który suma ubezpieczenia będzie powiększona proporcjonalnie do okresu od daty początku ochrony do daty szkody, jednak nie więcej niż wartość „wskaźnika wzrostu”. Zastosowanie klauzuli wiąże się z koniecznością opłaty dodatkowej składki.
Analiza portfela EH rok do roku potwierdza, że średnio 62% Klientów w obszarze firmowych ubezpieczeń majątkowych zdecydowało się podwyższyć sumę ubezpieczenia, przy czym 49% z nich dokonało podwyższenia sumy ubezpieczenia do +10% w stosunku do roku poprzedniego, 22% z nich w granicach od +10% do +20%, a 14% z nich w granicach od +20% do +30%. Pozostałe 10% klientów zdecydowało się na zwiększenie dotychczasowej sumy ubezpieczenia o więcej niż 30% w stosunku do roku poprzedniego.
Jak oszacować i zabezpieczyć wartość polisy OC w czasach rosnącej inflacji?
Analogicznie do ubezpieczeń majątkowych, w OC dobrowolnym w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą, jest ustalana suma ubezpieczenia jako górna granica odpowiedzialności cywilnej. Jest to wartość umowna, uzgodniona pomiędzy Klientem a zakładem ubezpieczeń. O ile jednak dla ubezpieczeń majątkowych (majątek własny ubezpieczonego) można zdefiniować sumę ubezpieczenia jako wartość odtworzeniową mienia, które ma być objęte ochroną ubezpieczeniową, o tyle w OC dobrowolnym nie jesteśmy w stanie określić, nierzadko nawet ogólnie, jakie szkody mogą powstać: w tym produkcie ubezpieczeniowym możemy mieć bowiem do czynienia z uszkodzeniem mienia osób lub podmiotów trzecich (np. pożar budynku zainicjowany od niewielkiej iskry ze szlifierki, podczas wykonywania prostych prac naprawczych), pojazdów, maszyn i urządzeń lub obrażeniami ciała oraz zgonem w wyniku zdarzenia.
W celu ustalenia sumy ubezpieczenia adekwatnej do ryzyka, jakie wiąże się z prowadzoną działalnością, warto z perspektywy brokera przeprowadzić analizę poprawności oszacowania sumy ubezpieczenia w okresie przedinflacyjnym. Analizę warto wzbogacić o zbadanie ekspozycji na rodzaj szkody (pod kątem wartości dóbr wyeksponowanych na szkodę) oraz o mapowanie w relacji do oferowanej ochrony. W przypadku prawdopodobieństwa powstania szkód:
- na osobie, warto rozważyć:
– kontakt z klientem masowym;
– wolumen pracowników i użytkowników infrastruktury;
– statystyki GUS śmiertelności w danej branży;
- dla szkód w mieniu osób lub podmiotów trzecich:
– mienie w otoczeniu obiektów ubezpieczonego lub otoczeniu realizowanych prac;
– mienie powierzone;
– ryzyko powstania szkody całkowitej;
– relacje, powiązania biznesowe (najem);
- w przypadku zdarzeń CSF (czysta strata finansowa):
– koszty przestoju, ewakuacji, usunięcia serii;
– wartość komponentów lub półproduktów niezbędnych do wytworzenia produktu końcowego;
– dobra osobiste.
Co do zasady, poziomy sum ubezpieczenia w OC działalności, przyjmują znaczne wartości i ryzyko niedoszacowania sumy ubezpieczenia, a tym samym obowiązek refundacji przez Klienta (Ubezpieczonego) różnicy wartości szkody zdarzają się niezmiernie rzadko, to jednak się zdarzają i warto zadbać o odpowiednio wysoką sumę ubezpieczenia.
Inflacja szkodowa w budownictwie
Z racji na zjawisko „inflacji szkodowej” w budownictwie, warto zweryfikować poziom sumy ubezpieczenia, gdy prowadzona działalność może się wiązać z ryzykiem powstania szkód w mieniu/majątku.
Tym bardziej, że w tym produkcie zależność wysokości składki od poziomu sumy ubezpieczenia nie jest tak duża jak przy ubezpieczeniu majątkowym. Obecnie, wg dostępnych danych, w branży budowlanej około 81% Klientów posiada sumy ubezpieczenia o wartości do 5 mln zł, 16% o wartości 5-20 mln zł, a jedynie 3% o wartości 20-50 mln zł i tendencja ta powtarza się w branży spożywczej. Niższe poziomy sum ubezpieczenia są w spółdzielczości – 86% sum ubezpieczenia na polisach do wartości 2 mln zł, pozostałe 14% do wartości 2-5 mln zł.
Inflacja a wysokość składek ubezpieczeniowych
Pomimo, iż wielu klientów zauważa potrzebę przeanalizowania polisy i zwiększenia płaconej składki, to jednak odkłada na później ten temat, gdyż kryzys ekonomiczny i tak już umniejsza zasobność naszego portfela.
Nieuniknione będzie zatem także podniesienie stawki za ubezpieczenie, jednak nie musi to być drastyczna zmiana, jeśli TU będą odpowiednio reagować na sytuacje na rynku, a klienci będą otrzymywali wyższą kwotę do zapłaty rokrocznie.
Dla rynku ubezpieczeń ważna jest dobra współpraca pomiędzy brokerem a ubezpieczającym, w którym to ten drugi będzie czuł wsparcie w swojej działalności gospodarczej i życiu prywatnym. W sytuacjach niepokojów gospodarczych dobre relacje personalne są podstawą rozwoju gospodarczego.